วิกิพจนานุกรม:เกี่ยวกับภาษาบาลี

จาก วิกิพจนานุกรม พจนานุกรมเสรี

ภาษาบาลี (รหัสภาษา pi) เป็นภาษาโบราณกำเนิดขึ้นในประเทศอินเดีย เป็นภาษาหลักของการเผยแผ่ศาสนาพุทธ

ภาษาบาลีเดิมไม่มีตัวอักษรใช้เขียน แต่ผ่านการท่องจำมาปากต่อปาก ในยุคต่อมา มีการบันทึกภาษาบาลีเป็นลายลักษณ์อักษรตามภาษาหลักของประเทศนั้น ๆ เพื่อความสะดวก เช่น ภาษาบาลีในประเทศไทยก็เขียนด้วยอักษรไทย ในประเทศพม่าก็เขียนด้วยอักษรพม่า ในประเทศกัมพูชาก็เขียนด้วยอักษรเขมร ฯลฯ โดยใช้หลักการสะกดคำที่เข้ากันกับตระกูลอักษรพราหมี คำหนึ่ง ๆ ในภาษาบาลีจึงมีหลายรูปแบบ (ซึ่งยังไม่รวมการผันรูป) วิกิพจนานุกรมภาษาไทยกำหนดให้คำหลักภาษาบาลีเขียนด้วยอักษรไทย ส่วนอักษรอื่นถือเป็นรูปแบบอื่น

ข้อควรพิจารณาเกี่ยวกับการเขียนคำภาษาบาลีมีดังนี้

  • ให้สะกดคำภาษาบาลีตามแบบแผน เช่น ใช้พินทุ (จุดใต้) ใช้นิคหิต (วงกลมบน) ไม่ใช้สระอะหรือไม้หันอากาศ ไม่ใช้ยามักการ ไม่ใช้ทัณฑฆาต ไม่ใช้สระอึ แทนสระอิ+นิคหิต
  • พยัญชนะ ฐ และ ญ เดิมนิยมเขียนในแบบไม่มีเชิงด้านล่าง ระบบคอมพิวเตอร์สมัยเก่าเคยมีอักษรดังกล่าวให้ใช้ แต่ปัจจุบันได้ถูกเพิกถอนไปแล้ว จึงให้สะกดด้วย ฐ และ ญ ธรรมดา
  • นิตหิตที่อยู่ถัดจากสระอิและสระอุ เช่น มหิทฺธิํ พาหุํ ระบบคอมพิวเตอร์สมัยเก่าอาจไม่สามารถป้อนได้ แต่สามารถมองเห็นได้