แล

ดูเพิ่ม: แล่ และ แล้

ภาษาไทย

การออกเสียง

การแบ่งพยางค์		แล
การแผลงเป็น อักษรโรมัน	ไพบูลย์พับบลิชชิง	lɛɛ
	ราชบัณฑิตยสภา	lae
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)		/lɛː˧/(สัมผัส)

รากศัพท์ 1

ร่วมเชื้อสายกับภาษาปักษ์ใต้ แล, ภาษาอีสาน แล, ภาษาลาว ແລ (แล), ภาษาคำเมือง ᩃᩯ (แล), ภาษาเขิน ᩃᩯ (แล), ภาษาไทลื้อ ᦶᦟ (แล), ภาษาไทดำ ꪵꪩ (แล), ภาษาอาหม 𑜎𑜦𑜧 (เล), ภาษาจ้วง lez (แล, “มอง, ดู”)

คำกริยา

แล (คำอาการนาม การแล)

1. (สกรรม) ดู, มอง

   สองตาก็ไม่อยากแล

   เหลียวซ้ายแลขวา

2. ทอดตาดูเพื่อให้รู้ให้เห็น, มักใช้เข้าคู่กับคำ ดู หรือ เห็น เป็น แลดู แลเห็น

คำสืบทอด

• → เขมร: លែ (แล)

รากศัพท์ 2

คำกริยาวิเศษณ์

แล

1. อาการที่ทิ้งไว้นานโดยไม่ใส่ใจ, แร ก็ว่า

   กับข้าวทิ้งแลไว้บนโต๊ะไม่มีคนกิน

   ของวางแลไม่มีคนซื้อ

คำอนุภาค

แล

1. ทีเดียว, ฉะนี้, (มักใช้ในที่สุดประโยคหรือข้อความ หรือคำลงท้ายคำประพันธ์)

   ยมพะบาลจับผู้หญิงผู้ชายจำให้ขึ้นจำให้ลงหากันดั่งนั้นหลายคาบหลายคราลำบากนักหนาแล

   (ไตรภูมิ)

   ห่อนข้าคืนสม แม่แล ฯ

   (เตลงพ่าย)

รากศัพท์ 3

ร่วมเชื้อสายกับภาษาลาว ແລະ (และ), ภาษาไทลื้อ ᧞ (แหฺล), ภาษาไทใหญ่ လႄႈ (แล้), ภาษาอาหม 𑜎𑜦𑜧 (เล)

คำสันธาน

แล

1. รูปที่เลิกใช้ของ และ

   ให้ประกาศแก่พระราชวงศานุวงศ์แลข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยฝ่ายหน้าฝ่ายในแลราษฎรในกรุงแลหัวเมืองให้ทราบทั่วกัน

   (ประกาศ ร. 4)

   ฝูงเทพยดาถือค้อนแลตระบองเทียรย่อมแก้วมณีรัตนะเป็นบริวาร

   (ไตรภูมิ)

ภาษาปักษ์ใต้

การออกเสียง

• สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /lɛː˧˨/
• คำอ่านภาษาไทย: แล่

คำกริยา

แล (คำอาการนาม ก่านแล)

1. (สกรรม) ดู, มอง

คำพ้องความ

• แหล่

อ้างอิง

• “แล” ใน Central Southern Thai Dictionary (Kaewkhao, Uthai และ Kiatboonyarit, Tawan: ประเทศไทย: US Peace Corps 1986), หน้าที่ 10