घड्याळ
ภาษามราฐี
[แก้ไข]
รากศัพท์
[แก้ไข]สืบทอดจากภาษาสันสกฤต घटीताड (ฆฏีตาฑ), จาก घटी (ฆฏี) + ताड (ตาฑ) เปรียบเทียบภาษามราฐีเก่า गडियाळा (คฑิยาฬา), ภาษาคุชราต ઘડિયાળ (ฆฑิยาฬ), ภาษาฮินดี घड़ियाल (ฆฑ̱ิยาล), ภาษาปัญจาบ ਘਡ਼ਿਆਲ (ฆฑ̱ิอาล)
การออกเสียง
[แก้ไข]- สัทอักษรสากล(คำอธิบาย): /ɡʱə.ɖjaɭ̆/
คำนาม
[แก้ไข]घड्याळ (ฆฑฺยาฬ) ก.
การผันรูป
[แก้ไข]| การผันรูปของ घड्याळ (เพศกลาง พยัญชนะการันต์) | |||
|---|---|---|---|
| การกตรง เอกพจน์ |
घड्याळ ฆฑฺยาฬ | ||
| การกตรง พหูพจน์ |
घड्याळे, घड्याळं ฆฑฺยาเฬ, ฆฑฺยาฬํ | ||
| เอกพจน์ एकवचन |
พหูพจน์ अनेकवचन | ||
| กรรตุการก प्रथमा |
घड्याळ ฆฑฺยาฬ |
घड्याळे, घड्याळं ฆฑฺยาเฬ, ฆฑฺยาฬํ | |
| การกอ้อม सामान्यरूप |
घड्याळा ฆฑฺยาฬา |
घड्याळां- ฆฑฺยาฬาํ- | |
| กรรมการก / สัมปทานการก द्वितीया / चतुर्थी |
घड्याळाला ฆฑฺยาฬาลา |
घड्याळांना ฆฑฺยาฬาํนา | |
| สาธกการก | घड्याळाने, घड्याळानं ฆฑฺยาฬาเน, ฆฑฺยาฬานํ |
घड्याळांनी ฆฑฺยาฬาํนี | |
| กรณการก | घड्याळाशी ฆฑฺยาฬาศี |
घड्याळांशी ฆฑฺยาฬาํศี | |
| อธิกรณการก सप्तमी |
घड्याळात ฆฑฺยาฬาต |
घड्याळांत ฆฑฺยาฬาํต | |
| สัมโพธนการก संबोधन |
घड्याळा ฆฑฺยาฬา |
घड्याळांनो ฆฑฺยาฬาํโน | |
| หมายเหตุ การกอ้อม: การกอ้อมวางหน้าคำปัจฉบททั้งหมด ไม่มีช่องว่างระหว่างรากคำและคำปัจฉบท หมายเหตุ อธิกรณการก: -त (-ต) เป็นคำปัจฉบท | |||
| การผันรูปสัมพันธการกของ घड्याळ (เพศกลาง พยัญชนะการันต์) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| กรรมเพศชาย पुल्लिंगी कर्म |
กรรมเพศหญิง स्त्रीलिंगी कर्म |
กรรมเพศกลาง नपुसकलिंगी कर्म |
การกอ้อม सामान्यरूप | |||||
| เอกพจน์ एकवचन |
พหูพจน์ अनेकवचन |
เอกพจน์ एकवचन |
พหูพจน์ अनेकवचन |
เอกพจน์* एकवचन |
พหูพจน์ अनेकवचन |
|||
| ประธานเอกพจน์ एकवचनी कर्ता |
घड्याळाचा ฆฑฺยาฬาจา |
घड्याळाचे ฆฑฺยาฬาเจ |
घड्याळाची ฆฑฺยาฬาจี |
घड्याळाच्या ฆฑฺยาฬาจฺยา |
घड्याळाचे, घड्याळाचं ฆฑฺยาฬาเจ, ฆฑฺยาฬาจํ |
घड्याळाची ฆฑฺยาฬาจี |
घड्याळाच्या ฆฑฺยาฬาจฺยา | |
| ประธานพหูพจน์ अनेकवचनी कर्ता |
घड्याळांचा ฆฑฺยาฬาํจา |
घड्याळांचे ฆฑฺยาฬาํเจ |
घड्याळांची ฆฑฺยาฬาํจี |
घड्याळांच्या ฆฑฺยาฬาํจฺยา |
घड्याळांचे, घड्याळांचं ฆฑฺยาฬาํเจ, ฆฑฺยาฬาํจํ |
घड्याळांची ฆฑฺยาฬาํจี |
घड्याळांच्या ฆฑฺยาฬาํจฺยา | |
| * หมายเหตุ: คำสุดท้าย ए (เอ) ในคำเพศกลางสามารถเขียนอีกรูปหนึ่งโดยใช้เครื่องหมายอนุสวารและออกเสียงเป็น अ (อ) หมายเหตุ กรรมของปัจฉบท: สำหรับคำปัจฉบทส่วนใหญ่ กรรมของปัจฉบทในสัมพันธการกสามารถเลือกเติมลงระหว่างรากคำและคำปัจฉบท | ||||||||
อ้างอิง
[แก้ไข]- Berntsen, Maxine (1982–1983), “घड्याळ”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- Molesworth, James Thomas (1857), “घड्याळ”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
- दाते, यशवंत रामकृष्ण [Date, Yashwant Ramkrishna] (1932-1950), “घड्याळ”, in महाराष्ट्र शब्दकोश (มหาราษฺฏฺร ศพฺทโกศ), पुणे [Pune]: महाराष्ट्र कोशमंडळ (มหาราษฺฏฺร โกศมํฑฬ).
- Tulpule, Shankar Gopal; Feldhaus, Anne, “गडियाळा”, in A Dictionary of Old Marathi, Mumbai: Popular Prakashan, 1999.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985), “ghaṭītāḍa”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press