अयन

ภาษาบาลี

รูปแบบอื่น

เขียนด้วยอักษรอื่น

• (อักษรละติน) ayana
• (อักษรพราหมี) 𑀅𑀬𑀦 (อยน)
• (อักษรเบงกอล) অযন (อยน)
• (อักษรสิงหล) අයන (อยน)
• (อักษรพม่า) အယန (อยน) หรือ ဢယၼ (อยน)
• (อักษรไทย) อยน หรือ อะยะนะ
• (อักษรไทธรรม) ᩋᨿᨶ (อยน)
• (อักษรลาว) ອຍນ (อยน) หรือ ອະຍະນະ (อะยะนะ) หรือ ອະຢະນະ (อะอยะนะ)
• (อักษรเขมร) អយន (อยน)
• (อักษรจักมา)

คำนาม

अयन ก.

1. รูปอักษรเทวนาครีของ อยน

การผันรูป

ตารางการผันรูปของ "अयन" (เพศกลาง)

การก \ พจน์	เอกพจน์	พหูพจน์
กรรตุการก (ปฐมา)	अयनं	अयनानि
กรรมการก (ทุติยา)	अयनं	अयनानि
กรณการก (ตติยา)	अयनेन	अयनेहि หรือ अयनेभि
สัมปทานการก (จตุตถี)	अयनस्स หรือ अयनाय หรือ अयनत्थं	अयनानं
อปาทานการก (ปัญจมี)	अयनस्मा หรือ अयनम्हा หรือ अयना	अयनेहि หรือ अयनेभि
สัมพันธการก (ฉัฏฐี)	अयनस्स	अयनानं
อธิกรณการก (สัตตมี)	अयनस्मिं หรือ अयनम्हि หรือ अयने	अयनेसु
สัมโพธนการก (อาลปนะ)	अयन	अयनानि

ภาษาสันสกฤต

รากศัพท์

จาก √अय् (√อยฺ, “ไป”) +‎ -अन (-อน) ร่วมเชื้อสายกับภาษาอเวสตะ 𐬀𐬌𐬌𐬀𐬥𐬀‎ (อะยะนะ)

การออกเสียง

• (Vedic) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ɐ́.jɐ.n̪ɐ/
• (Classical) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈɐ.jɐ.n̪ɐ/

คำนาม

अयन • (áyana) ก.

1. เส้นทาง, ถนน, ทาง
2. วิถี, การหมุนเวียน
3. (ดาราศาสตร์) การหมุนส่าย

คำสืบทอด

• อัสสัม: অয়ন (อย̱น)
• เบงกอล: অয়ন (อย̱น)
• → มราฐี: अयन (อยน)
• → โอริยา: ଅୟନ (อย̱น)
• บาลี: ayana
• ทมิฬ: அயணம் (อยณมฺ), அயனம் (อยน̱มฺ)
• เตลูกู: ఆయనము (อายนมุ)

อ้างอิง

• Monier Williams (1899), “अयन”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, ออกซฟอร์ด: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 84