война

ดูเพิ่ม: воина

ภาษาบัลแกเรีย

รากศัพท์

สืบทอดจากสลาวิกดั้งเดิม *vojьna (“สงคราม”), จาก *vojьnъ

การออกเสียง

• สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: [vojˈna]

• เสียง:

  (file)

• สัมผัส: -na

คำนาม

война́ (vojná) ญ.

1. สงคราม, การสงคราม

   คำตรงข้าม: мир (mir)

การผันรูป

Declension of война́

	singular	plural
indefinite	война́ vojná	войни́ vojní
definite	война́та vojnáta	войни́те vojníte
vocative form	во́йно vójno	войни́ vojní

คำเกี่ยวข้อง

• военен (voenen)
• войник (vojnik)
• воювам (vojuvam)
• Първа световна война (Pǎrva svetovna vojna)
• Втора световна война (Vtora svetovna vojna)

อ้างอิง

• “война”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in บัลแกเรีย), Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, 2014
• “война”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in บัลแกเรีย), Chitanka, 2010
• война in PONS - bǎlgarski-nemski prevod
• война in Bǎlgarski tǎlkoven rečnik

ภาษารัสเซีย

รูปแบบอื่น

• в*йна (วฺ*ยนา) (ถูกเซนเซอร์)

รากศัพท์

สืบทอดจากสลาวิกตะวันออกเก่า воина (voina), จากสลาวิกดั้งเดิม *vojьna (“สงคราม”)

การออกเสียง

• สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: [vɐjˈna]

• เสียง:

  (file)

คำนาม

война́ (โวฺยนา) ญ. อชีว. (สัมพันธการก войны́, กรรตุการกพหูพจน์ во́йны, สัมพันธการกพหูพจน์ войн, คำคุณศัพท์ вое́нный, ตัวบอกความเล็ก войну́шка)

1. สงคราม, การสงคราม

   คำตรงข้าม: мир (มิร)

   Нет войне́! ― นเยต โวฺยนเย! ― No to war!

   Доло́й войну́! ― โดโลย โวฺยนุ! ― No to war!

   • 1930, Владимир Набоков, chapter 5, in Защита Лужина; English translation from Michael Scammell in collaboration with the author, transl., The Luzhin Defense, New York, 1964:

     Теперь, почти через пятнадцать лет, эти годы войны оказались раздражительной помехой, это было какое-то посягательство на свободу творчества, ибо во всякой книге, где описывалось постепенное развитие определённой человеческой личности, следовало как-нибудь упомянуть о войне, и даже смерть героя в юных летах не могла быть выходом из положения.

     ตเยปเยรʹ, โปชตี ชเยรเยซฺ ปยัตนัดต͜ซัตʹ ลเยต, เอตี โกฺดื โวฺยนึ โอกาซฺาลิซʹ รัซฺดราชฺิตเยลʹโนย โปมเยโฅย, เอโต บืโล กาโกเย-โต โปซยากฺัตเยลʹซตโวฺ นา ซโวฺโบดู ตโวฺรชเยซตวฺา, อีโบ โวฺ วฺซยาโกย กนิกฺเย, กฺดเย โอปีซืวฺาโลซʹ โปซตเยปเยนโนเย รัซฺวฺีตีเย โอปรเยดเยลโยนโนย ชเยโลวฺเยชเยซโกย ลิชโนซตี, ซลเยโดวฺาโล กัก-นีบุดʹ อูโปมยานุตʹ โอ โวฺยนเย, อี ดัชฺเย ซมเยรตʹ กฺเยโรยา วฺ ยูนึฅ ลเยตัฅ นเย โมกฺลา บึตʹ วฺืโฅโดม อิซฺ โปโลชฺเยนียา.

     Now, a decade and a half later, these war years turned out to be an exasperating obstacle; they seemed an encroachment upon creative freedom, for in every book describing the gradual development of a given human personality one had somehow to mention the war, and even the hero’s dying in his youth could not provide a way out of this situation.

   • 1988, “Zvezda po imeni Solntse”, Viktor Tsoi (lyrics)‎^{[[[:แม่แบบ:ifmatch]]]}:

     И две тысячи лет - война,
     Война без особых причин.
     Война - дело молодых,
     Лекарство против морщин.

     อี ดวฺเย ตึซยาชี ลเยต - โวฺยนั,
     โวฺยนั บเยซฺ โอโซบึฅ ปรีชิน.
     โวฺยนั - ดเยโล โมโลดึฅ,
     ลเยกัรซตโวฺ ปโรติวฺ โมรฌฺิน.

     And for two thousands years – there's war,
     War without particular grounds.
     War – is a job for the young,
     Remedy against wrinkles.

การผันรูป

การผันรูปของ война́ (inan fem-form hard-stem accent-d) 

	เอกพจน์	พหูพจน์
กรรตุการก	война́ vojná	во́йны vójny
สัมพันธการก	войны́ vojný	во́йн vójn
สัมปทานการก	войне́ vojné	во́йнам vójnam
กรรมการก	войну́ vojnú	во́йны vójny
กรณการก	войно́й, войно́ю vojnój, vojnóju	во́йнами vójnami
เชิงบุพบท (อธิกรณการก)	войне́ vojné	во́йнах vójnax

การผันรูปของ война́ ก่อนการปฏิรูปอักขรวิธี (inan fem-form hard-stem accent-d) 

	เอกพจน์	พหูพจน์
กรรตุการก	война́ vojná	во́йны vójny
สัมพันธการก	войны́ vojný	во́йнъ vójn
สัมปทานการก	войнѣ́ vojně́	во́йнамъ vójnam
กรรมการก	войну́ vojnú	во́йны vójny
กรณการก	войно́й, войно́ю vojnój, vojnóju	во́йнами vójnami
เชิงบุพบท (อธิกรณการก)	войнѣ́ vojně́	во́йнахъ vójnax

ลูกคำ

• во́бла (โวฺบลา) (euphemistic, internet slang)
• вое́нщина (โวฺเยนฌฺีนา)
• нетвойни́ст ช. ชีว. (นเยตโวฺยนิซต)

Compounds:

• война́ пра́вок ญ. (โวฺยนา ปราโวฺก)
• поджига́тель войны́ ช. ชีว. (โปจฺีกฺัตเยลʹ โวฺยนื)
• холо́дная война́ ญ. (โฅโลดนายา โวฺยนา)

Proverbs

• война́ войно́й, а обе́д по расписа́нию (โวฺยนา โวฺยโนย, อา โอบเยด โป รัซปีซานียู)
• война́ всё спи́шет (โวฺยนา วฺซโย ซปิฌเยต)
• кому́ война́, а кому́ мать родна́ (โกมู โวฺยนา, อา โกมู มัตʹ โรดนา)

คำเกี่ยวข้อง

• воева́ть ไม่สมบูรณ์ (โวฺเยวฺัตʹ)
• воево́да ช. ชีว. (โวฺเยโวฺดา)
• во́ин ช. ชีว. (โวฺอิน)
• вои́нственный (โวฺอินซตวฺเยนนึย)
• воя́ка ช. ชีว. (โวฺยากา)

คำเกี่ยวข้อง

• Вели́кая Оте́чественная война́ ญ. (วฺเยลีกายา โอตเยชเยซตวฺเยนนายา โวฺยนา)
• война́ Се́вера и Ю́га ญ. (โวฺยนา ซเยวฺเยรา อี ยูกฺา)
• Втора́я мирова́я война́ ญ. (วฺโตรายา มีโรวฺายา โวฺยนา)
• гражда́нская война́ ญ. (กฺรัชฺดันซกายา โวฺยนา)
• опосре́дованная война́ ญ. (โอโปซรเยโดวฺันนายา โวฺยนา)
• Пе́рвая мирова́я война́ ญ. (ปเยรวฺายา มีโรวฺายา โวฺยนา)

อ้างอิง

• Vasmer, Max (1964–1973), “война”, in Oleg Trubachyov, transl., Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in รัสเซีย), Moscow: Progress
• Chernykh, P. Ja. (1999), “война”, in Историко-этимологический словарь русского языка [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in รัสเซีย), 3rd edition, volume 1 (а – пантомима), Moscow: Russian Lang., →ISBN, page 162
• Shansky, N. M., editor (1968), “война”, in Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in รัสเซีย), volume 1, number 3 (В), Moscow: Moscow University Press, page 143
• ฌันซกิย, น. ม. (2004), “война”, in ฌโกลʹนึย เอตีโมโลกฺิชเยซกิย ซโลวฺัรʹ รุซซโกโกฺ ยาซฺืกา [School Etymological Dictionary of the Russian Language] (in รัสเซีย), Moscow: ดโรฟา
• Krylov, G. A. (2004), “война”, in Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in รัสเซีย), Saint Petersburg: Victory, →ISBN
• Tsyhanenko, H. P. (1989), “война”, in Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in รัสเซีย), 2nd edition, Kyiv: Radjanska shkola, →ISBN, page 66
• Anikin, A. E. (2014), “война”, in Русский этимологический словарь [Russian Etymological Dictionary] (in รัสเซีย), issue 8 (во – вран), Moscow: Russian Language Institute, →ISBN, page 112

อ่านเพิ่ม

• Dal, Vladimir (1880–1882), “война”, in Толковый Словарь живаго великорускаго языка [Explanatory Dictionary of the Living Great Russian Language] (in รัสเซีย), 2nd edition, Publication of the bookseller-typographer Wolf, M. O.

ภาษารูซินแบบพันโนเนีย

รากศัพท์

สืบทอดจากสโลวักเก่า vojna, จากสลาวิกดั้งเดิม *vojьna; ร่วมเชื้อสายกับรูซินแบบคาร์พาเทีย вṓйна (vṓjna) และสโลวัก vojna

การออกเสียง

• แม่แบบ:rsk-IPA
• สัมผัส: -ɔjna
• การแบ่งพยางค์: вой‧на

คำนาม

1. สงคราม

   คำพ้องความ: (obsolete) морд

   гражданска война ― civil war

   шветова война ― world war

คำเกี่ยวข้อง

(adjectives):

• войскови
• воююци
• вояцки

(nouns):

• воїн ช. บุค.
• войованє ก.
• войско ก.
• войсководитель ช. บุค.
• вояк ช. บุค.

(verbs):

• войовац ไม่สมบูรณ์
• вояциц ไม่สมบูรณ์

อ้างอิง

• Гелена Медьеши; Михайло Фейса (2010), “война”, in Юлиан Рамач, editor, Руско-сербски словнїк [Rusyn-Serbian Dictionary] (in รูซินแบบพันโนเนีย), Novi Sad: Faculty of Philosophy
• Михайло Фейса (2022), “war”, in Анґлийско-руски словнїк [English-Rusyn Dictionary] (in รูซินแบบพันโนเนีย), Novi Sad: Faculty of Philosophy; Ruska matka, →ISBN, page 368

ภาษาอุดมูร์ต

รากศัพท์

ยืมมาจากรัสเซีย война (โวฺยนา)

การออกเสียง

• สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: [ʋojˈnä]
• สัมผัส: -ä
• การแบ่งพยางค์: вой‧на

คำนาม

война (vojna)

1. สงคราม, การสงคราม

คำพ้องความ

• ож (ož), ожгар (ožgar), тылож (tylož)

ลูกคำ

(proper nouns):

• Быдӟым Отечественной война (Byddźym Oťećestvennoj vojna)

อ้างอิง

• L. E. Kirillova, L. L. Karpova, editors (2008), “война”, in Удмурт-ӟуч кыллюкам [Udmurt-Russian dictionary], Izhevsk: Удмуртский институт истории, языка и литературы УрО РАН, →ISBN, page 131
• T. V. Voronova, T. A. Poyarkova, editor (2012), “война”, in Удмурт-ӟуч, ӟуч-удмурт кыллюкам [Udmurt-Russian, Russian-Udmurt dictionary] (overall work in รัสเซีย), Izhevsk: Книжное издательство «Удмуртия», →ISBN, page 98