vita

ดูเพิ่ม: vīta

ภาษาละติน

รากศัพท์

สืบทอดจากภาษาอิตาลิกดั้งเดิม *gʷītā. อาจจาก ภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิม *gʷih₃wo-teh₂ (เทียบ ภาษากรีกโบราณ βίοτος (bíotos, “ชีวิต”), ภาษาไอริชเก่า bethu, bethad, ภาษาไอริช beatha, ภาษาเวลส์ bywyd, ภาษาสลาวอนิกคริสตจักรเก่า животъ (životŭ, “ชีวิต”), ภาษาลิทัวเนีย gyvatà (“ชีวิต”), ภาษาสันสกฤต जीवित (jīvitá), Avestan gayo (accusative ǰyātum) "ชีวิต")), จาก*gʷeyh₃- (“to live”).

การออกเสียง

• (คลาสสิก) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈu̯iː.ta/, [ˈu̯iːt̪ä]
• (คริสตจักร) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈvi.ta/, [ˈviːt̪ä]

• (Classical):

  (file)

คำนาม

1. ชีวิต

การผันรูป

การผันรูปที่หนึ่ง

การก	เอกพจน์	พหูพจน์
กรรตุการก	vīta	vītae
สัมพันธการก	vītae	vītārum
สัมปทานการก	vītae	vītīs
กรรมการก	vītam	vītās
อปาทานการก	vītā	vītīs
สัมโพธนการก	vīta	vītae

ลูกคำ

• auctor vītae
• vītālia
• vītālis
• vītālitās
• vītāliter
• Vitumnus

 

คำที่เกี่ยวข้อง

• vītābilis
• vītābundus
• vītātiō
• vīvārium
• vīvāx
• vīvidus
• vīvō
• vīvus

 

คำสืบทอด

Descendants

• คอร์ซิกา: vita
• แดลเมเชีย: vaita
• เอมีเลีย: vétta
• ฟร็องโก-พรอว็องส์: via
• ฟรียูลี: vite
• Istriot: veîta
• อิตาลี: vita
• ลาดิน: vita
• ลอมบาร์ด: vita
• Megleno-Romanian: vítă
• นาวาร์โร-อารากอน: vida
  • อารากอน: vida, vita
• นาโปลี: vita, bita
• ฝรั่งเศสเก่า: vie
• เลออนเก่า: vida
  • อัสตูเรียส: vida, vía
  • เลออน: vida
  • มีรังดา: bida
• Old Occitan:
  • อุตซิตา: vida
  • กาตาลาเก่า: vida
    • กาตาลา: vida
• กาลิเซีย-โปรตุเกสเก่า: vida
  • ฟาลา: vía
  • กาลิเซีย: vida
  • โปรตุเกส: vida
• สเปนเก่า: vida
  • เอซเตรมาดูรา: vía
  • ลาดิโน: vida
  • สเปน: vida
• ปีเยมอนเต: vita
• โรมัญญา: vita
• โรมาเนีย: vită
• โรมานช์: vita
• Sabir: vita
• ซาร์ดิเนีย: vida
• โชนา: vida, bida, vira, vita
• ซิซิลี: vita
• เวเนโต: vita
• → อินเทอร์ลิงกวา: vita

คำกริยา

vītā

1. บุรุษที่สอง เอกพจน์ ปัจจุบันกาล กรรตุวาจก มาลาสั่งของ vītō

อ้างอิง

• “vita”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• “vita”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• “vita”, in Geir T. Zoëga (1910) A Concise Dictionary of Old Icelandic, Oxford: Clarendon Press
• vita in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
• Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎^[1], London: Macmillan and Co.
  • to live a happy (unhappy) life: vitam beatam (miseram) degere
    
  • to live (all) one's life (honourably, in the country, as a man of learning): vitam, aetatem (omnem aetatem, omne aetatis tempus) agere (honeste, ruri, in litteris), degere, traducere
    
  • the rest of one's life: quod reliquum est vitae
    
  • to finish one's career: vitae cursum or curriculum conficere
    
  • to reach one's hundredth year, to live to be a hundred: vitam ad annum centesimum perducere
    
  • to starve oneself to death: inediā mori or vitam finire
    
  • on one's last day: supremo vitae die
    
  • to give up the ghost: extremum vitae spiritum edere
    
  • to put an end to one's life: vitae finem facere
    
  • such was the end of... (used of a violent death): talem vitae exitum (not finem) habuit (Nep. Eum. 13)
    
  • to sacrifice oneself for one's country: vitam profundere pro patria
    
  • power over life and death: potestas vitae necisque
    
  • to be in peril of one's life: in vitae discrimine versari
    
  • to risk one's life: salutem, vitam suam in discrimen offerre (not exponere)
    
  • to recklessly hazard one's life: in periculum capitis, in discrimen vitae se inferre
    
  • to earn a precarious livelihood: vitam inopem sustentare, tolerare
    
  • to live in poverty, destitution: vitam in egestate degere
    
  • to sully one's fair fame: vitae splendori(em) maculas(is) aspergere
    
  • to injure a man's character, tarnish his honour: notam turpitudinis alicui or vitae alicuius inurere
    
  • we know from experience: usu rerum (vitae, vitae communis) edocti sumus
    
  • to choose a career, profession: genus vitae (vivendi) or aetatis degendae deligere
    
  • to enter upon a career: viam vitae ingredi (Flacc. 42. 105)
    
  • a lifelike picture of everyday life: morum ac vitae imitatio
    
  • to give an account of a man's life: vitam alicuius exponere
    
  • to make a sketch of a man's life: vitam alicuius depingere
    
  • a good conscience: conscientia recta, recte facti (factorum), virtutis, bene actae vitae, rectae voluntatis
    
  • a sound and sensible system of conduct: vitae ratio bene ac sapienter instituta
    
  • the principles which I have followed since I came to man's estate: meae vitae rationes ab ineunte aetate susceptae (Imp. Pomp. 1. 1.)
    
  • the necessaries of life: res ad vitam necessariae
    
  • comfor: vitae commoditas iucunditasque
    
  • to provide some one with a livelihood: omnes ad vitam copias suppeditare alicui
    
  • to endure a life of privation: vitam (inopem) tolerare (B. G. 7. 77)
    
  • social life: vitae societas
    
  • to unite isolated individuals into a society: dissipatos homines in (ad) societatem vitae convocare (Tusc. 1. 25. 62)
    
  • to live a lonely life: vitam solitariam agere
    
  • he has power over life and death: potestatem habet in aliquem vitae necisque (B. G. 1. 16. 5)
    
  • (ambiguous) country life (the life of resident farmers, etc.: vita rustica
    
  • (ambiguous) country life (of casual, temporary visitors): rusticatio, vita rusticana
    
  • (ambiguous) to be alive: in vita esse
    
  • (ambiguous) to enjoy the privilege of living; to be alive: vita or hac luce frui
    
  • (ambiguous) as long as I live: dum vita suppetit; dum (quoad) vivo
    
  • (ambiguous) if I live till then: si vita mihi suppeditat
    
  • (ambiguous) if I live till then: si vita suppetit
    
  • (ambiguous) the evening of life: vita occidens
    
  • (ambiguous) to depart this life: (de) vita decedere or merely decedere
    
  • (ambiguous) to depart this life: (ex) vita excedere, ex vita abire
    
  • (ambiguous) to depart this life: de vita exire, de (ex) vita migrare
    
  • (ambiguous) to take one's own life: se vita privare
    
  • (ambiguous) that is the way of the world; such is life: sic vita hominum est
    
  • (ambiguous) happiness, bliss: beata vita, beate vivere, beatum esse
    
  • (ambiguous) to live a life free from all misfortune: nihil calamitatis (in vita) videre
    
  • (ambiguous) a man's life is at stake, is in very great danger: salus, caput, vita alicuius agitur, periclitatur, in discrimine est or versatur
    
  • (ambiguous) the contemplative life of a student: vita umbratilis (vid. sect. VII. 4)
    
  • (ambiguous) to have attained to a high degree of culture: omni vita atque victu excultum atque expolitum esse (Brut. 25. 95)
    
  • (ambiguous) to civilise men, a nation: homines, gentem a fera agrestique vita ad humanum cultum civilemque deducere (De Or. 1. 8. 33)
    
  • (ambiguous) moral science; ethics: philosophia, quae est de vita et moribus (Acad. 1. 5. 19)
    
  • (ambiguous) moral science; ethics: philosophia, in qua de bonis rebus et malis, deque hominum vita et moribus disputatur
    
  • (ambiguous) a thing is taken from life: aliquid e vita ductum est
    
  • (ambiguous) a virtuous (immoral) life: vita honesta (turpis)
    
  • (ambiguous) a life defiled by every crime: vita omnibus flagitiis, vitiis dedita
    
  • (ambiguous) a life defiled by every crime: vita omnibus flagitiis inquinata
    
  • (ambiguous) character: natura et mores; vita moresque; indoles animi ingeniique; or simply ingenium, indoles, natura, mores
    
  • (ambiguous) the busy life of a statesman: vita occupata (vid. sect. VII. 2)
    
  • (ambiguous) private life: vita privata (Senect. 7. 22)
    

ภาษาอิตาลี

คำนาม

vita ญ. (พหูพจน์ vite)

1. ชีวิต