वणिज्

ภาษาสันสกฤต

รูปแบบอื่น

• बणिज् (พณิชฺ)

รากศัพท์

ไม่ทราบแน่ชัด; เป็นไปได้ว่ามาจากภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิม *wen(h₁)-h₂ǵ- ซึ่งประกอบจาก *wenh₁- (“ชนะ”) + *h₂eǵ- (“ขับเคลื่อน, นำ”) เทียบ वनोति (วโนติ) เฉพาะในความหมาย “ได้มา” และ अजति (อชติ, “ขับ, เคลื่อน”) ตามลำดับ

คำนาม

वणिज् • (วณิชฺ) ช.

1. ผู้ค้าขาย, พ่อค้า, วณิช
   • RV 5.45.6d:

     एता धियं कर्णवामा सखायो ऽप या मातां रणुत वरजं गोः |
     यया मनुर विशिशिप्रं जिगाय यया वणिग वङकुर आपा पुरीषम ||

     เอตา ธิยํ กรฺณวามา สขาโย -ป ยา มาตาํ รณุต วรชํ โคะ |
     ยยา มนุร วิศิศิปฺรํ ชิคาย ยยา วณิค วงกุร อาปา ปุรีษม ||

     Come, let us carry out, O friends, the purpose wherewith the Mother threw the Cow's stall open,
     That wherewith Manu conquered Visisipra, wherewith the wandering merchant gained heaven's water.

2. (โหราศาสตร์, ดาราศาสตร์) สัญลักษณ์ทางจักรราศีของกลุ่มดาวคันชั่ง (หรือตุล)
3. ชื่อใช้เฉพาะของ करण (กรณ)
4. การค้าขาย, พาณิชย์; การสัญจร
5. ฉายาหนึ่งของพระอินทร์

ลูกคำ

• वाणिज (วาณิช)
• वाणिज्यक (วาณิชฺยก)
  • → มลายูคลาสสิก: beniaga (“การค้าขาย”)
    • ⇒ มาเลเซีย: niaga (การสร้างคำย้อนกลับ)

คำสืบทอด

• ฮินดี: बनिया (พนิยา)

อ้างอิง

• Monier Williams (1899), “वणिज्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0915