bonus

ภาษาอังกฤษ

รากศัพท์

จากภาษาละติน bonus (โบนุซ)

การออกเสียง

(สำเนียงอังกฤษ) : สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈbəʊ.nəs/, X-SAMPA: /"b@U.n@s/
(สำเนียงอเมริกัน) : สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈboʊ.nəs/, X-SAMPA: /"boU.n@s/

คำนาม

bonus (พหูพจน์ bonuses)

บางสิ่งบางอย่างที่ว่าเป็นสิ่งที่ดีพิเศษ
ผลรวมพิเศษที่มอบให้ในฐานะของแถม เช่นการให้แก่พนักงาน

คำกริยา

bonus (ปัจจุบันกาลเอกพจน์บุรุษที่สาม bonus, รูปกริยาขยายปัจจุบันกาล es, อดีตกาลและรูปกริยาขยายอดีตกาล bonused)

(สกรรม) จ่าย (โบนัส, ของแถม)

ภาษาละติน

รากศัพท์

สืบทอดจากละตินเก่า duenos, ทีหลังเป็นduonus, จากอิตาลิกดั้งเดิม *dwenos, จากอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิม *dew- (“to show favor, revere”).

การออกเสียง

(คลาสสิก) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈbo.nus/, [ˈbɔnʊs̠]

(คริสตจักร) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈbo.nus/, [ˈbɔːnus]
เสียง (Ecclesiastical): (file)

คำคุณศัพท์

bonus (โบนุซ) (หญิง bona, กลาง bonum, ขั้นกว่า melior, ขั้นสุด optimus หรือ optumus, กริยาวิเศษณ์ bene); คำคุณศัพท์การผันที่หนึ่ง/สอง

ดี, ซื่อสัตย์, กล้าหาญ, ผู้ดี, ใจดี, ถูกใจ
คำตรงข้าม: malus (มาลุซ)
ขวา
มีประโยชน์
ถูกต้อง
สุขภาพ ดี

การผันรูป

คำคุณศัพท์การผันที่หนึ่ง/สอง

การก / เพศ	ชาย	หญิง	กลาง	ชาย	หญิง	กลาง
จำนวน	เอกพจน์			พหูพจน์
กรรตุการก	bonus (โบนุซ)	bona (โบนา)	bonum (โบนุม)	bonī (โบนี̄)	bonae (โบนาเอ)	bona (โบนา)
สัมพันธการก	bonī (โบนี̄)	bonae (โบนาเอ)	bonī (โบนี̄)	bonōrum (โบโน̄รุม)	bonārum (โบน̄ารุม)	bonōrum (โบโน̄รุม)
สัมปทานการก	bonō (โบโน̄)	bonae (โบนาเอ)	bonō (โบโน̄)	bonīs (โบนี̄ซ)
กรรมการก	bonum (โบนุม)	bonam (โบนัม)	bonum (โบนุม)	bonōs (โบโน̄ซ)	bonās (โบน̄าซ)	bona (โบนา)
อปาทานการก	bonō (โบโน̄)	bonā (โบน̄า)	bonō (โบโน̄)	bonīs (โบนี̄ซ)
สัมโพธนการก	bone (โบเน)	bona (โบนา)	bonum (โบนุม)	bonī (โบนี̄)	bonae (โบนาเอ)	bona (โบนา)

ลูกคำ

bonitās (โบนีต̄าซ)
cui bonō (กุย โบโน̄)

คำที่เกี่ยวข้อง

bellus (เบลลุซ)
bene (เบเน, “well”)
beō (เบโอ̄)

คำสืบทอด

East Romance:
- Aromanian: bun
- Istro-Romanian: bur
- โรมาเนีย: bun
South Romance:
- ซาร์ดิเนีย: bonu
Italo-Dalmatian：
- คอร์ซิกา: bonu
- แดลเมเชีย: bun
- อิตาลี: buono
- ซิซิลี: bonu
Rhaeto-Romance:
- ฟรียูลี: bon
- โรมานช์: bun
Gallo-Romance:
- ฟร็องโก-พรอว็องส์: bon
- ฝรั่งเศสเก่า: bon
Occitano-Romance:
- อุตซิตาเก่า: bon
Ibero-Romance:
- เลออนเก่า:
  - อัสตูเรียส: bonu, buenu
- กาลิเซีย-โปรตุเกสเก่า: bõo
- สเปนเก่า:
  - สเปน: bueno (บูเอโน), bono (โบโน) (Obsolete)
    - → เซบัวโน: buyno
Creole:
- ครีโอลกินี-บิสเซา: bon, bo
- ครีโอลกาบูเวร์ดี: bon
- ปาเปียเมนตู: bon
→ อังกฤษ: bonus
→ อิตาลี: bonus
→ สเปน: bonus (โบนุซ)

คำนาม

bonus (โบนุซ) ช. (สัมพันธการก bonī); การผันรูปที่สอง

สุภาพบุรุษ

การผันรูป

การผันรูปที่สอง

การก	เอกพจน์	พหูพจน์
กรรตุการก	bonus (โบนุซ)	bonī (โบนี̄)
สัมพันธการก	bonī (โบนี̄)	bonōrum (โบโน̄รุม)
สัมปทานการก	bonō (โบโน̄)	bonīs (โบนี̄ซ)
กรรมการก	bonum (โบนุม)	bonōs (โบโน̄ซ)
อปาทานการก	bonō (โบโน̄)	bonīs (โบนี̄ซ)
สัมโพธนการก	bone (โบเน)	bonī (โบนี̄)

อ้างอิง

“bonus”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
“bonus”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
bonus in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
bonus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette
Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎, London: Macmillan and Co.
- to be robust, vigorous: bonis esse viribus
- who gets the advantage from this? who is the interested party: cui bono?
- moral science; ethics: philosophia, in qua de bonis rebus et malis, deque hominum vita et moribus disputatur
- to have good lungs: bonis lateribus esse
- to be brave, courageous: bono animo esse
- (ambiguous) to possess means, to be well off: rem or opes habere, bona possidere, in bonis esse
- to be very rich: opibus, divitiis, bonis, facultatibus abundare
- to drive a person out of house and home: evertere aliquem bonis, fortunis patriis
- disinherited: exheres paternorum bonorum (De Or. 1. 38. 175)
- the aristocracy (as a party in politics): boni cives, optimi, optimates, also simply boni (opp. improbi); illi, qui optimatium causam agunt
- justly and equitably: ex aequo et bono (Caecin. 23. 65)
- (ambiguous) to meet with good weather: tempestatem idoneam, bonam nancisci
- (ambiguous) to enjoy good health: bona (firma, prospera) valetudine esse or uti (vid. sect. VI. 8., note uti...)
- (ambiguous) to reward amply; to give manifold recompense for: bonam (praeclaram) gratiam referre
- (ambiguous) to have a good or bad reputation, be spoken well, ill of: bona, mala existimatio est de aliquo
- (ambiguous) to be gifted, talented (not praeditum esse by itself): bona indole (always in sing.) praeditum esse
- (ambiguous) he is a young man of great promise: adulescens alios bene de se sperare iubet, bonam spem ostendit or alii de adulescente bene sperare possunt
- (ambiguous) to take a thing in good (bad) part: in bonam (malam) partem accipere aliquid
- (ambiguous) to be brave, courageous: bonum animum habere
- (ambiguous) to consider virtue the highest good: summum bonum in virtute ponere
- (ambiguous) natural advantages: naturae bona
- (ambiguous) to recover one's reason, be reasonable again: ad bonam frugem se recipere
- (ambiguous) may heaven's blessing rest on it: quod bonum, faustum, felix, fortunatumque sit! (Div. 1. 45. 102)
- (ambiguous) to bless (curse) a person: precari alicui bene (male) or omnia bona (mala), salutem
- (ambiguous) to possess means, to be well off: rem or opes habere, bona possidere, in bonis esse
- (ambiguous) to squander all one's property: lacerare bona sua (Verr. 3. 70. 164)
- (ambiguous) to confiscate a person's property: bona alicuius publicare (B. G. 5. 54)
- (ambiguous) to restore to a person his confiscated property: bona alicui restituere
- (ambiguous) allow me to say: bona (cum) venia tua dixerim

อ่านเพิ่ม

“bonus”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press