ดัชนี:ภาษามอญ/ၜ
က, ခ, ဂ, ဃ, ၚ, စ, ဆ, ဇ, ၛ, ည, ဋ, ဌ, ဍ, ဎ, ဏ, တ, ထ, ဒ, ဓ, န, ပ, ဖ, ဗ, ဘ, မ, ယ, ရ, လ, ဝ, သ, ဟ, ၜ, ၝ, အ
ၜ
[แก้ไข]- ၜ (บ) [บะ] 1.น.พยัญชนะตัวที่33ของมอญ. 2.ก.สู่(ขวัญ).
- ၜက် (บก์) [บัก] 1.ก.ติด,ค้าง. 2.ว.เกิน,เลย,ข้าม(ปี).
- ၜၚ် (บง์) [บัง]น.หน่อไม้.
- ၜၚ်ဆာဲ (บง์ฉาย) [บังชาย]ว.สวยงาม,โสภา,ผุดผ่อง.
- ၜၚ်ဇြိုက်သည္ညာ (บง์ชฺริุก์สญฺญา) [บังซฺากซอญญา]น.ริดสีดวงจมูก,ไซนัส.
- ၜၚ်ဒုန် (บง์ทุน์) [บังตฺุน]น.หน่อไม้ไผ่.
- ၜတ် (บต์) [บอด] 1.ก.วัด. 2.ว.อ่อน.
- ၜတ်ကၞာတ် (บต์กฺนาต์) [บอดกะนาด]ก.วัดขนาด,วัดเทียบดู.
- ၜတ်တကတ် (บต์ตกต์) [บอดตะกอด]ว.เจ้าสำอางค์,หยิงโหย่ง.อ่อนวัย.
- ၜတ်ပြိုၚ် (บต์ปฺริุง์) [บอดปฺริาง]ก.แข่งขัน,ชิงดี
- ၜတ်ဗၞတ် (บต์พฺนต์) [บอดแปฺ.นฺอด]ก.คำนวน,ประมาณการ,คาดคะเน,วัดขนาด.
- ၜတ်သောၚ် (บต์โสง์) [บอดโซง]ว.สวยงาม,อ่อนช้อย,หล่อเหลา,สวยพริ้ง.
- ၜတ်သဴ (บต์เสา) [บอดซาว]ว.สวยงาม,อ่อนช้อย,หล่อเหลา,สวยพริ้ง.
- ၜန် (บน์) [บอน]ก.ถัก,ฟั้น.เช่น ၜန်ဇုက် ฟั้นเชือก,ၜန်သော် ถักผม.
- ၜဝ် (บว์) [บอ]น.หวาย.
- ၜဝ်ကလုန် (บว์กลุน์) [บอกะลุน]น.ต้นเป้ง.
- ၜဝ်ဇုတ် (บว์ชุต์) [บอจฺุด]น.เยื่อในกระดูก,ไขกระดูก.
- ၜဝ်ရမ္မတာ (บว์รมฺมตา) [บอรฺอมแมฺ.ตา]น.หวายลำใหญ่ใช้ต่างเชือก.
- ၜဟ် (บห์) [บอ.ฮ]ก.เก็บ,เด็ด,ปลิด.
- ၜဟ်ပလဟ် (บห์ปลห์) [บอ.ฮปะลอ.ฮ]ก.เก็บ,เด็ด,ปลิด.
- ၜါ (บา) [บา]ว.สอง.
- ၜါစှ်ော (บาจฺหโ์) [บาโจ.ฮ]ว.ยี่สิบ.
- ၜိၚ် (บิง์) [เบิญ]ก.ว่าย.เช่น ၜိၚ်ဍာ် ว่ายน้ำ.
- ၜဳ (บี) [บี]น.แม่น้ำ.
- ၜဳဇၞော် (บีชฺโน์) [บีแจฺ.โนฺก]น.แม่น้ำใหญ,ทะเล.
- ၜုက် (บุก์) [เบิก]น.ต้นบุก.
- ၜုၚ် (บุง์) [เบิง]ก.ทุบ,ตี.
- ၜုၚ်တက် (บุง์ตก์) [เบิงตัก]ก.ทุบตี.
- ၜုန် (บุน์) [บุน]น.มีด,พร้า.
- ၜုန်ချာ (บุน์ขฺยา) [บุนคฺยา]น.มีดจักตอก.
- ၜုန်ဂၞိၚ် (บุน์คฺนิง์) [บุนแกฺ.เนิฺญ]น.มีดพก,มีดเหน็บ.
- ၜုန်ပၚပ် (บุน์ปงป์) [บุนปะงอบ]น.มีดพับ.
- ၜုန်သၞေၚ်စါၚ် (บุน์สฺเนง์จาง์) [บุนซะเนียงจาญ]น.มีดบางคมทั้ง2ด้าน.
- ၜုန်သော် (บุน์โส์) [บุนโซก]น.มีดโกน.
- ၜူမှာဲ (บูมฺหาย) [บูมาย]ก.มัวเมา,หลงไหล,ลุ่มหลง.
- ၜေက် (เบก์) [บอญ] 1.ว.มืด. 2.ก.หลับ(ตา).
- ၜေတ် (เบต์) [เบด]ว.เบียด.
- ၜေတ်ဂရိတ် (เบต์คริต์) [เบดแกฺ.ริฺด]ก.กดขี่,เบียดบัง,รีดไถ,ขูดรีด.
- ၜေတ်ဂၠေတ် (เบต์คฺเลต์) [เบดเกฺฺลด]ว.เบียดเสียด,ยัดเยียด,เออัด.
- ၜေတ်တလေတ် (เบต์ตเลต์) [เบดตะเลด]ว.เบ็ดเตล็ด.
- ၜေတ်ဒလေတ် (เบต์ทเลต์) [เบดแตฺ.เลฺด]ว.เบียดเสียด,ยัดเยียด,เออัด.
- ၜေဲ (เบัว) [เบีย]ว.เบี้ยว.
- ၜေဟ်ဂၠေဟ် (เบห์คฺเลห์) [เบ.ฮเกฺฺล.ฮ]ก.ว่าประชดประชัน,พูดถากถาง.
- ၜေဟ်လက် (เบห์ลก์) [เบ.ฮแลฺก]ก.ว่าปะชดประชัน.พูดถากถาง.
- ၜဲ (บัว) [บัว] 1.ถั่ว. 2.น.มาตราเงิน16บัว เท่ากับ1สลึง.
- ၜဲကဒါတ် (บัวกทาต์) [บัวกะตฺาด]น.มะเขือทวาย,กระเจี๊ยบมอญ.
- ၜဲကလုတ်တိ (บัวกลุต์ติ) [บัวกะลุดตอย.]น.ถั่วงอก.
- ၜဲမး (บัวมห์) [บัวแมฺ.ฮ]น.ถั่วชนิดใช้เป็นอาหารสัตว์.
- ၜဲလတ် (บัวลต์) [บัวลอด]น.ถั่วพู.
- ၜဲလောံ (บัวโลํ) [บัวโลฺม]น.ถั่วลูกไก่.
- ၜဲသၟိပ် (บัวสฺมิป์) [บัวซะมิบ]น.ถั่วลูกไก่.
- ၜဲကလတ် (บัวกลต์) [บัวกะลอด]น.ถั่วพู.
- ၜေါတ် (โบต์) [โบด]ก.ถอน,ดึง.
- ၜောမ် (โบม์) [โบม]น.ตะขบ.
- ၜဴ (เบา) [บาว] 1.น.อ้อย. 2.ก.กลั้ว,บ้วน.เช่น ၜဴပါၚ် บ้วนปาก.
- ၜံက် (บํก์) [บอก] 1.ก.ผ่า,ขุด,บ่ง,จิก,ฟัน. 2.น.บุหรี่.
- ၜံက်တဝ် (บํก์ตว์) [บอกตอ]น.กล้องยาสูบ,ไปป์.
- ၜံက်တဝ် (บํก์ตว์) [บอกตอ]น.กล้องสูบยา.
- ၜံက်တူ (บํก์ตู) [บอกเตา]น.จอบ.
- ၜံၚ် (บํง์) [บอง] 1.น.เข่า. 2.ก.ผิง.เช่น ၜံၚ်တ္ၚဲ ผิงแดด. 3.ก.คลอด,ให้กำเนิด.เช่น ၜံၚ်ကောန် คลอดบุตร.
- ၜံၚ်ပမတ် (บํง์ปมต์) [บองปะมอด]ก.อยู่ไฟ,คลอดบุตร.
- ၜး (บห์) [บะฮ]ก.เปลี่ยน,ถ่าย,ผลัด.
- ၜးဘဝ (บห์ภว) [บะฮแพฺ.แวฺ.]ก.ผลัดภพ,ตาย.
- ၜးသၠာဲ (บห์สฺลาย) [บะฮซะลาย]ก.เปลี่ยน(เครื่องแต่งตัว),ผลัด(ผ้า).
- ၜးအတ္တဘဴ (บห์อตฺตเภา) [บะฮออดตะแพฺ-า]ก.ผลัดอัตภาพ,ตาย.
- ၜိုက် (บิุก์) [บิาก]น.ครก.
- ၜိုၚ် (บิุง์) [บิาง]น.ละมั่ง. 2.น.ผักดอง.
- ၜိုတ် (บิุต์) [บอด] 1.ก.หยิบ,ฉวย,ดัด. 2.ว.ขนาด,ประมาณ.
- ၜိုတ်ဒဂူ (บิุต์ทคู) [บอดแตฺ.กฺู]ก.ดัดให้ตรง.
- ၜိုတ်ဗ္ဒဝ် (บิุต์พฺทว์) [บอดแปฺ.ตฺอ]ก.ดัดให้ตรง.
- ၜိုတ်လှဵု (บิุต์ลฺเหอ̂) [บอดลอ]ว.แค่ไหน,ประมาณไหน.
- ၜိုတ်သတပ် (บิุต์สตป์) [บอดซะตอบ]ก.ดัดให้ตรง.
- ၜိုန်ဂှ်လှေဝ် (บิุน์คฺห์ลฺเหว์) [บอดกฺอ.ฮเล]สัน.ถึงกระนั้นก็ดี,ถึงกระนั้นก็ตาม.
- ၜိုန်ဒှ်ကီု (บิุน์ทฺห์กิํุ) [บอดตฺอ.ฮกาม]ถึงจะเป็นก็ตาม,ถึงแม้ว่า.
- ၜိုပ် (บิุป์) [บาบ] 1.น.หงส์. 2.ก.ฮุบ(เหยื่อ).
- ၜိုပ်ထဝ် (บิุป์ถว์) [บาบทอ]น.หงส์ทอง.
- ၜိုပ်မေ (บิุป์เม) [บาบเมฺ]น.เป็ดน้ำ.
- ၜိုပ်ၜၚ် (บิุป์บง์) [บาบบัง]น.หงส์เทศ.
- ၜီု (บิํุ) [บาม]ว.ทื่อ,เยิน.
- ၜဵု (เบอ̂) [เบอ]น.เกลือ.
- ၜဵုကာၚ် (เบอ̂กาง์) [เบอกาญ]น.ดีเกลือ.
- ၜဵုဗိက် (เบอ̂พิก์) [เบอเปฺิจ]น.เกลือที่ทำมาจากเหล้า.
- ၜဵုဘိက် (เบอ̂ภิก์) [เบอเพฺิจ]น.เกลือภิก.
- ၜဵုသ္ကာၚ် (เบอ̂สฺกาง์) [เบอซะกาญ]น.ดีเกลือ.
- ၜဵုသမုတ်ဒြဳ (เบอ̂สมุต์ทฺรี) [เบอซะมฺุดตฺฺรี]น.เกลือทำจากปัสสาวะวัว.
- ၜဵုသွဟ် (เบอ̂สฺวห์) [เบอซะวอ.ฮ]น.เกลือบริสุทธิ์.
- ၜဵုသိန္ဓဴ (เบอ̂สินฺเธา) [เบอซินแทฺ-า]น.เกลือสินเธาว์.
- ၜိုဟ် (บิุห์) [บอ.ฮ] 1.ว.หนาว. 2.ก.ต้ม,หุง.
- ၜိုဟ်ဂံက် (บิุห์คํก์) [บอ.ฮกฺอก]ว.หนาวจัด,หนาวระเยือก.
- ၜိုဟ်စိုတ် (บิุห์จิุต์) [บอ.ฮจอด]ว.สบายใจ.
- ၜိုဟ်ထကေန် (บิุห์ถเกน์) [บอ.ฮทะเกน]ว.หนาวจัด,หนาวระเยือก.
- ၜိုဟ်ပေက် (บิุห์เปก์) [บอ.ฮปอจ]น.ต้มยำ.
- ၜိုဟ်သ္ဗ (บิุห์สฺพ) [บอ.ฮซะแปฺ.]ว.หนาวจุกอก.
- ၜိုဟ်သြိုဟ် (บิุห์สฺริุห์) [บอ.ฮซอ.ฮ]ว.สบายใจ,สบายอุรา.
เพิ่มเติม
[แก้ไข]- ၜဵုဇုတ် (เบอ̂ชุต์) [บอจฺุด]น.ไขข้อ,กระดูกดำ.