novus

ภาษาละติน

รากศัพท์

จากภาษาอิตาลิกดั้งเดิม *nowos, จากภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิม *néwos. ร่วมเชื้อสายกับภาษาอังกฤษเก่า nīwe (ภาษาอังกฤษ new), ภาษากรีกโบราณ νέος, ภาษาสลาวิกดั้งเดิม *novъ, และภาษาสันสกฤต नव (náva)

การออกเสียง

• (คลาสสิก) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈno.wus/, [ˈnɔ.wos̠]
• (คริสตจักร) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈno.vus/, [ˈnɔː.vus]
• (สามัญชน) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈnɔ.βus/, [ˈnɔ.βos]

• Audio (Classical)

  (file)

คำคุณศัพท์

novus (หญิง nova, กลาง novum, ขั้นกว่า novior, ขั้นสุด novissimus, กริยาวิเศษณ์ novē หรือ noviter); คำคุณศัพท์การผันที่หนึ่ง/สอง

1. ใหม่
2. สด, หนุ่ม
3. ล่าสุด
4. ผิดปกติ, แปลก, ไม่ธรรมดา

การผันรูป

คำคุณศัพท์การผันที่หนึ่ง/สอง

จำนวน	เอกพจน์				พหูพจน์
การก / เพศ	ชาย	หญิง	กลาง		ชาย	หญิง	กลาง
กรรตุการก (nominative)	novus	nova	novum		novī	novae	nova
สัมพันธการก (genitive)	novī	novae	novī		novōrum	novārum	novōrum
สัมปทานการก (dative)	novō		novō		novīs
กรรมการก (accusative)	novum	novam	novum		novōs	novās	nova
อปาทานการก (ablative)	novō	novā	novō		novīs
สัมโพธนการก (vocative)	nove	nova	novum		novī	novae	nova

ลูกคำ

• dēnuō
• novē
• novellus
• novitās
• novō
• renovō
• novae tabernae or Novae (the new shops—many money-changer shops in the Forum burned down, and those built on their sites were called Novae, shops that remained standing Veteres (vide vetus))
• sub Novīs
• novae tabulae (new account-books, the making of which cancelled old debts)

  (trope) beneficiorum novae tabulae (forgetfulness of benefits)

• Novum Testāmentum
• novus homō or homō novus (the first of his family who obtained a curule office, a man newly ennobled, an upstart)
• nova nupta (a bride)
• novae rēs (new things, novelties)
• nūntius

คำสืบทอด

• Aromanian: nãu, nou
• อัสตูเรียส: nuevu, ñuevu
• กาตาลา: nou
• คอร์ซิกา: novu
• แดลเมเชีย: nuf
• เอซเตรมาดูรา: nuevu
• ฟร็องโก-พรอว็องส์: nôf, nouveu
• ฝรั่งเศส: neuf, nouveau
• ฟรียูลี: gnûf, gnûv
• กาลิเซีย: novo
• Guinea-Bissau Creole: nobu, novu
• Istriot: nuo
• อิตาลี: novo, nuovo
• Kabuverdianu: nobu
• นอร์มัน: neu, neuf
• ลาดิน: nuef
• ลาดิโน: muevo, מואיבﬞו‎
• มีรังดา: nuobo
• นาโปลี: nuovo
• อุตซิตา: nòu, nau
• Papiamentu: nobo
• โปรตุเกส: novo
• โรมาเนีย: nou
• โรมานช์: nov, niev, nouv
• ซาร์ดิเนีย: nobu, nou, novu
• ซิซิลี: novu, nova
• สเปน: nuevo
• เวเนโต: novo, nóvo
• วัลลูน: noû

อ้างอิง

• novus ใน Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• novus ใน Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• novus ใน Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire Illustré Latin-Français, Hachette
• Carl Meissner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎^[1], London: Macmillan and Co.