ئات

ภาษาอุยกูร์

รากศัพท์ 1

อักษรแบบอื่น
อาหรับแบบเปอร์เซีย	ئات‎
ละติน	‍at‍
ซีริลลิก	ат

จากภาษาชากาทาย ات‎ (at), จากภาษาเตอร์กิกดั้งเดิม *at; ร่วมเชื้อสายกับภาษาอุซเบก ot, ภาษาคาซัค ат (at), ภาษาตูวา аът (àt), ภาษาซาคา ат (at), ภาษาตุรกี at

การออกเสียง

• สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ɑt/

คำนาม

ئات (อาต) (พหูพจน์ ئاتلار‎ (อาตลาร))

1. (สัตววิทยา) ม้า
2. (หมากรุกสากล) ไนต์

การผันรูป

nounนี้ขาดแม่แบบสำหรับตารางการผันรูป

คำประสม

Nouns derived from ئات (at) horse

• ئات ئويۇنى‎ (อาต โอยูนี)
• ئات ئېغىل‎ (อาต เอฆีล)
• ئات باقار‎ (อาต บาก̤าร)
• ئات بەيگىسى‎ (อาต แบยก̱ีซี)
• ئات توپى‎ (อาต โตปี)
• ئات قامچا‎ (อาต ก̤ามชา)
• ئات قېچىر‎ (อาต เก̤ชีร)
• ئات كۈچى‎ (อาต กืชี)
• ئاتلىق‎ (อาตลีก̤)
• ئات چاپار‎ (อาต ชาปาร)
• چاپارمەن‎ (ชาปารแมน)

 

Verbs derived from ئات (at) horse

• ئات سالماق‎ (อาต ซาลมาก̤)
• ئات قويماق‎ (อาต โก̤ยมาก̤)
• ئاتنى سوۋۇتماق‎ (อาตนี โซวูตมาก̤)
• ئات چاپتۇرماق‎ (อาต ชาปตูรมาก̤)
• ئات چاپماق‎ (อาต ชาปมาก̤)

 

Proverbs derived from ئات (at) horse

• ئات ئايلىخانغا، يول سارىخانغا‎ (อาต อายลีคานฆา, โยล ซารีคานฆา)
• ئات ئايلىنىپ ئوقۇرىنى تاپار‎ (อาต อายลีนีป โอกู̈รีนี ตาปาร)
• ئات ئورۇق، يول يىراق‎ (อาต โอรูก̤, โยล ยีราก̤)
• ئات تاپقىچە ئىگەر تاپ‎ (อาต ตาปก̤ีแช อีแก̱ร ตาป)
• ئاتتىن چۈشتۈڭ - ئېتەككە چۈشتۈڭ‎ (อาตตีน ชืฌตืง - เอแตกแก ชืฌตืง)
• ئاتتىن چۈشسىمۇ، ئۈزەڭگىدىن چۈشمەيدۇ‎ (อาตตีน ชืฌซีมู, อืแซ̱งก̱ีดีน ชืฌแมยดู)
• ئات تەپكەنگە ئات چىدايدۇ‎ (อาต แตปแกนแก̱ อาต ชีดายดู)
• ئات كەينىگە مىنگەشمە، مىنگەشكەندىن كېيىن ۋاي دېمە‎ (อาต แกยนีแก̱ มีนแก̱ฌแม, มีนแก̱ฌแกนดีน เกยีน วาย เดแม)
• ئاتمۇ ئۆلمىسۇن، ھارۋىمۇ سۇنمىسۇن‎ (อาตมู เอิลมีซูน, ฮารวีมู ซูนมีซูน)
• ياخشى ئاتقا بىر قامچا، يامان ئاتقا مىڭ قامچا‎ (ยาคฌี อาตก̤า บีร ก̤ามชา, ยามาน อาตก̤า มีง ก̤ามชา)
• ياخشى ئاتقا قامچا كېرەك ئەمەس‎ (ยาคฌี อาตก̤า ก̤ามชา เกแรก แอแมซ)

 

คำเกี่ยวข้อง

Terms related to the number of ئات (at) horses

• توپ‎ (โตป)
• تۇياق‎ (ตูยาก̤)
• يىلقا‎ (ยีลก̤า)

 

Terms related to the age and sex of ئات (at) horses

• ئايغىر‎ (อายฆีร)
• بايتال‎ (บายตาล)
• بىيە‎ (บีแย)
• تاي‎ (ตาย)
• تايچاق‎ (ตายชาก̤)
• دۆنەنچىن‎ (เดิแนนชีน)
• دۆنەنچىنبىيە‎ (เดิแนนชีนบีแย)
• غۇنان‎ (ฆูนาน)
• قۇلان‎ (กู̈ลาน)
• ياباغۇ‎ (ยาบาฆู)

 

Terms related to the color of ئات (at) horse

• ئاق بوز‎ (อาก̤ โบซ̱)
• بوز‎ (โบซ̱)
• سۈر‎ (ซืร)
• قارا تورۇق‎ (ก̤ารา โตรูก̤)
• كۈرەڭ‎ (กืแรง)
• چىلان تورۇق‎ (ชีลาน โตรูก̤)

 

Terms related to the action of ئات (at) horse

• ئاياڭدىماق‎ (อายางดีมาก̤)
• بۇلاڭلىماق‎ (บูลางลีมาก̤)
• بۈلكۈرمەك‎ (บืลกืรแมก)
• سوكۇلدىماق‎ (โซกูลดีมาก̤)
• كىتىڭلىماق‎ (กีตีงลีมาก̤)
• ماڭماق‎ (มางมาก̤)
• پايپاڭدىماق‎ (ปายปางดีมาก̤)
• چاپتۇرماق‎ (ชาปตูรมาก̤)
• چاپماق‎ (ชาปมาก̤)

 

รากศัพท์ 2

อักษรแบบอื่น
อาหรับแบบเปอร์เซีย	ئات‎
ละติน	‍at‍
ซีริลลิก	ат

จากภาษาชากาทาย [Term?], จากภาษาเตอร์กิกดั้งเดิม *āt; ร่วมเชื้อสายกับภาษาอุซเบก ot, ภาษาคาซัค ат (at), ภาษาตูวา ат (at), ภาษาซาคา аат (aat), ภาษาตุรกี ad

การออกเสียง

• สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ɑt/

คำนาม

ئات (อาต) (พหูพจน์ ئاتلار‎ (อาตลาร))

1. ชื่อ

   ‏ئېتىڭىز نېمە؟‎‎ ― เอตีงีซ̱ เนแม? ― what's your name?

2. คำนำหน้าชื่อ
3. (ไวยากรณ์) นาม

   ‏تۈرداش ئات‎‎ ― ตืรดาฌ อาต ― nouns of the same type

การผันรูป

nounนี้ขาดแม่แบบสำหรับตารางการผันรูป

คำประสม

Terms derived from ئات (at) name

• ئات قويماق‎ (อาต โก̤ยมาก̤)

 

รากศัพท์ 3

คำกริยา

ئات (อาต)

1. บุรุษที่สอง เอกพจน์ อาณัติมาลาของ ئاتماق‎ (อาตมาก̤)