albus

ดูเพิ่ม: Albus

ภาษาละติน

flōs albus (a white flower)

รากศัพท์

สืบทอดจากอิตาลิกดั้งเดิม *alβos, จากอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิม *h₂elbʰós.

ร่วมเชท้อสายกับUmbrian 𐌀𐌋𐌚𐌖 (alfu), กรีกโบราณ ἀλφός (alphós, “whiteness, white leprosy”), Hittite 𒀠𒉺𒀸 (alpas, “cloud”), เวลส์กลาง elbid (“world”), อังกฤษ elf, และรัสเซีย ле́бедь (ลเยบเยดʹ, “swan”).

การออกเสียง

• (คลาสสิก) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈal.bus/, [ˈäɫ̪bʊs̠]
• (คริสตจักร) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: /ˈal.bus/, [ˈälbus]

• เสียง (Classical):

  (file)

คำคุณศัพท์

albus (อัลบุซ) (หญิง alba, กลาง album, ขั้นกว่า albior, ขั้นสุด albissimus); คำคุณศัพท์การผันที่หนึ่ง/สอง

1. ขาว (สี), สีขาวคล้ำ
2. ชัดเจน, สว่าง
3. ซีด, เทา
4. (ในเชิงเปรียบเทียบ) มงคล, โชคดี

การผันรูป

คำคุณศัพท์การผันที่หนึ่ง/สอง

จำนวน	เอกพจน์				พหูพจน์
การก / เพศ	ชาย	หญิง	กลาง		ชาย	หญิง	กลาง
กรรตุการก	albus (อัลบุซ)	alba (อัลบา)	album (อัลบุม)		albī (อัลบี̄)	albae (อัลบาเอ)	alba (อัลบา)
สัมพันธการก	albī (อัลบี̄)	albae (อัลบาเอ)	albī (อัลบี̄)		albōrum (อัลโบ̄รุม)	albārum (อัลบ̄ารุม)	albōrum (อัลโบ̄รุม)
สัมปทานการก	albō (อัลโบ̄)		albō (อัลโบ̄)		albīs (อัลบี̄ซ)
กรรมการก	album (อัลบุม)	albam (อัลบัม)	album (อัลบุม)		albōs (อัลโบ̄ซ)	albās (อัลบ̄าซ)	alba (อัลบา)
อปาทานการก	albō (อัลโบ̄)	albā (อัลบ̄า)	albō (อัลโบ̄)		albīs (อัลบี̄ซ)
สัมโพธนการก	albe (อัลเบ)	alba (อัลบา)	album (อัลบุม)		albī (อัลบี̄)	albae (อัลบาเอ)	alba (อัลบา)

คำพ้องความ

• (white): albidus (อัลบีดุซ), candidus (กันดีดุซ), lacteolus (ลักเตโอลุซ)
• (clear, bright): limpidus (ลิมปีดุซ)
• (pale, gray): cānus (ก̄านุซ)
• (favorable): bonus (โบนุซ), favorābilis (ฟาโวร̄าบีลิซ)

คำตรงข้าม

• (dull white): āter (̄าเตร์)

ลูกคำ

• alba (อัลบา)
• albāmentum (อัลบ̄าเมนตุม)
• albārium (อัลบ̄ารีอุม)
• albārius (อัลบ̄ารีอุซ)
• albātus (อัลบ̄าตุซ)
• albēdō (อัลเบ̄โด̄)
• albeō (อัลเบโอ̄)
• albēscō (อัลเบ̄ซโก̄)
• albicapillus (อัลบีกาปิลลุซ)
• albicēris (อัลบีเก̄ริซ)
• albicō (อัลบีโก̄)
• albicolor (อัลบีโกโลร์)
• albicomus (อัลบีโกมุซ)
• albidus (อัลบีดุซ)
• albitūdō (อัลบีตู̄โด̄)
• albogalerus (อัลโบกฺาเลรุซ)
• albogilvus (อัลโบกฺิลวุซ)
• albor (อัลโบร์)
• albūgō (อัลบู̄โกฺ̄)
• albulus (อัลบูลุซ)
• album (อัลบุม)
• albūmen (อัลบู̄เมน)
• alburnum (อัลบูร์นุม)
• alburnus (อัลบูร์นุซ)
• albus an ater sit (อัลบุซ อัน อาเตร์ ซิต)
• subalbus (ซูบัลบุซ)

คำสืบทอด

• Aromanian: albu
• อัสตูเรียส: alba
• กาตาลา: alb, alba
• แดลเมเชีย: jualb
• → อังกฤษ: abele, alb, albino
• ฝรั่งเศส: albane
  • → อังกฤษ: alban
• ฟรียูลี: albe
• อิสเตรีย: alba
• Istro-Romanian: åb
• อิตาลี: albo, alba
• Megleno-Romanian: alb
• นาโปลี: arba
• อุตซิตา: alba, auba
• ฝรั่งเศสเก่า: albe, abel
  • ฝรั่งเศส: aube
• สเปนเก่า: albo, obo
• โปรตุเกส: alvo, alva
• โรมาเนีย: alb, albă, alba
• โรมานช์: alv, alva
• ซาร์ดิเนีย: abru, alvu, arvu, arbu
• ซิซิลี: alba, arba, abba
• สเปน: albo (อัลโบ), alba (อัลบา)

อ้างอิง

• “albus”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• “albus”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• albus in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
• albus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette
• Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎, London: Macmillan and Co.
  • (ambiguous) to record in the official tablets (Annales maximi): in album referre (De Or. 2. 12. 52)
    
• albus in Ramminger, Johann (accessed 16 July 2016) Neulateinische Wortliste: Ein Wörterbuch des Lateinischen von Petrarca bis 1700‎, pre-publication website, 2005-2016