ทราย

ภาษาไทย

รูปแบบอื่น

• (เลิกใช้) ซาย

การออกเสียง

การแบ่งพยางค์		ซาย
การแผลงเป็น อักษรโรมัน	ไพบูลย์พับบลิชชิง	saai
	ราชบัณฑิตยสภา	sai
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)		/saːj˧/(ส)
คำพ้องเสียง แก้ไข		ไซน์

รากศัพท์ 1

จากภาษาไทตะวันตกเฉียงใต้ดั้งเดิม *zaːjᴬ⁴, จากภาษาไทดั้งเดิม *zwɯəjᴬ, จากภาษาจีนเก่า 沙 (OC *sraːl, *sraːls); ร่วมเชื้อสายกับภาษาคำเมือง ᨪᩣ᩠ᨿ (ซาย), ภาษาลาว ຊາຍ (ซาย̃), ภาษาไทลื้อ ᦌᦻ (ซาย), ภาษาเขิน ᨪᩣ᩠ᨿ (ซาย), ภาษาไทใหญ่ သၢႆး (ส๊าย), ภาษาไทใต้คง ᥔᥣᥭᥰ (ส๊าย), ภาษาอาหม 𑜏𑜩 (สย์) หรือ 𑜏𑜩𑜤 (สาย์), ภาษาจ้วง saiz, ภาษาจ้วงแบบหนง saiz; เทียบภาษาซีโน-ทิเบตันดั้งเดิม *(s/z)a-j (“ดิน, ทราย”)

คำนี้เคยเขียนว่า "ซาย" ในเอกสารโบราณต่าง ๆ มาจนถึงก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 18 แล้วเปลี่ยนมาสะกดเป็น "ทราย" ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 18-19 สาเหตุเป็นไปได้ว่าเป็นความเข้าใจผิดอย่างแพร่หลายว่า คำนี้มีต้นกำเนิดมาจากภาษาเขมร ซึ่ง ទ្រ (ทฺร) ในภาษาเขมรยืมมาแล้วออกเสียงเป็น "ซ" ในภาษาไทยมีอยู่หลายคำ ในขณะที่ภาษาเขมร ទ្រាយ (ทฺราย) หมายถึงกวางชนิดหนึ่ง

คำนาม

ทราย

1. วัตถุที่เป็นเศษหินขนาดเล็ก มีลักษณะซุยร่วนไม่เกาะกัน มีหลายชนิด

   ทรายขี้เป็ด

   ทรายหยาบ

   ทรายละเอียด

2. ใช้เรียกสิ่งอื่นที่มีลักษณะอย่างทราย

   เนื้อแตงโมเป็นทราย

   น้ำตาลทราย

คำประสม

• กระดาษทราย
• กระบะทราย
• กระสอบทราย
• แกนทราย
• ขนทรายเข้าวัด
• ขนมทราย
• เครื่องอังทราย
• ซ่อนทราย
• ซัดทราย
• ทรายแก้ว
• ทรายดูด
• ทรายแป้ง
• ทองทราย
• ทะเลทราย
• นอนกลางดินกินกลางทราย
• นาฬิกาทราย
• น้ำซึมบ่อทราย
• น้ำตาลทราย
• แมวทราย
• ย่างทราย
• ย่านทราย
• หินทราย

 

คำพ้องความ

• (วัตถุซุยร่วน): กระไส, พาลุก, วาลิกา, วาลุกา, อุรุ

รากศัพท์ 2

คำนาม

ทราย

1. ชื่อหอยกาบคู่หลายชนิด มีรูปเปลือกแตกต่างกันไป ที่เป็นหอยน้ำจืด เช่น ชนิด Corbicula javanica (Mousson) ในวงศ์ Corbiculidae ที่เป็นหอยทะเล เช่น ชนิด Asaphis violascens (Forsskål) ในวงศ์ Psammobiidae

รากศัพท์ 3

คำนาม

ทราย

1. ปลารากกล้วย