อัยการ
ภาษาไทย
[แก้ไข]รากศัพท์
[แก้ไข]อัยยะ + การ, อัยยะ มาจากภาษาบาลี อยฺย (“เจ้า, ผู้เป็นใหญ่”)
การออกเสียง
[แก้ไข]| การแบ่งพยางค์ {เสียงพยัญชนะซ้ำ} | ไอ-ยะ-กาน | |
| การแผลงเป็น อักษรโรมัน | ไพบูลย์พับบลิชชิง | ai-yá-gaan |
| ราชบัณฑิตยสภา | ai-ya-kan | |
| (มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย) | /ʔaj˧.ja˦˥.kaːn˧/(สัมผัส) | |
คำนาม
[แก้ไข]อัยการ
- การของเจ้า
- (โบราณ) ตัวบทกฎหมาย เรียกว่า พระอัยการ
- (กฎหมาย) ชื่อสำนักงานที่มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับการดำเนินคดีอาญาทั้งปวง ดำเนินคดีแพ่ง และให้คำปรึกษาด้านกฎหมายแก่รัฐบาลและหน่วยงานของรัฐ คุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชนและอำนาจหน้าที่ตามที่กำหนดไว้ในกฎหมาย เรียกว่า สำนักงานอัยการสูงสุด, เดิมเรียกว่า กรมอัยการ
- (กฎหมาย) เจ้าพนักงานผู้ปฏิบัติหน้าที่ในฐานะทนายแผ่นดินเพื่ออำนวยความยุติธรรม รักษาผลประโยชน์ของรัฐ และคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน เรียกว่า พนักงานอัยการ หรือ ข้าราชการอัยการ
- (กฎหมาย) เจ้าพนักงานผู้มีหน้าที่ฟ้องผู้ต้องหาต่อศาล ทั้งนี้ จะเป็นข้าราชการในสำนักงานอัยการสูงสุดหรือเจ้าพนักงานอื่นผู้มีอำนาจเช่นนั้นก็ได้, โบราณเรียกว่า พนักงานรักษาพระอัยการ ยกกระบัตร หรือ ยกบัตร