กรม

ภาษาไทย

การออกเสียง

การแบ่งพยางค์		กฺรม
การแผลงเป็น อักษรโรมัน	ไพบูลย์พับบลิชชิง	grom
	ราชบัณฑิตยสภา	krom
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)		/krom˧/(ส)

รากศัพท์ 1

จากภาษาเขมร ក្រំ (กฺรํ, “ลำบาก”)

คำกริยา

กรม

1. ระทม, เจ็บอยู่ภายในเรื่อยไป

   กรมใจ

2. กลัด

   กรมหนอง

คำพ้องความ

• ตรม

คำประสม

• กรมกรอม
• กรมเกรียม

 

รากศัพท์ 2

จากภาษาสันสกฤต क्रम (กฺรม, “ลำดับ”)

คำนาม

กรม

1. (ภาษาหนังสือ) ลำดับ

   จะเล่นโดยกรม

   (สมุทรโฆษ)

คำประสม

• กรมศักดิ์

 

รากศัพท์ 3

จากภาษาเขมร ក្រុម (กฺรุม, “หมวด, หมู่, กอง”); ร่วมเชื้อสายกับภาษาลาว ກົມ (ก็ม)

คำนาม

กรม (คำลักษณนาม กรม)

1. (โบราณ) หมู่เหล่าอันเป็นที่รวมกำลังไพร่พลของแผ่นดินตามลักษณะปกครองสมัยโบราณเพื่อประโยชน์ในราชการและเวลาเกิดศึกสงคราม จะได้เรียกระดมคนได้ทันท่วงที
2. (โบราณ) แผนกใหญ่ในราชการตามลักษณะปกครองในสมัยโบราณ ซึ่งในปัจจุบัน เรียกว่า กระทรวง
3. (กฎหมาย) ส่วนราชการในราชการบริหารส่วนกลาง ในระดับรองจากกระทรวงและทบวง ที่มีฐานะเป็นนิติบุคคล
4. (กฎหมาย) หน่วยงานของฝ่ายทหาร

คำประสม

• กรมขุน
• กรมนครบาล
• กรมนา
• กรมพระกลาโหม
• กรมพระคลัง
• กรมพระยา
• กรมมหาดไทย
• กรมเมือง
• กรมวัง
• กรมหมื่น
• กรมหลวง
• เจ้ากรม
• เจ้าต่างกรม
• ตั้งกรม
• ทรงกรม
• ปลัดกรม
• เลื่อนกรม
• สังกัดกรม

 

รากศัพท์ 4

ตัดมาจาก กรมธรรม์

คำนาม

กรม

1. (โบราณ) กรมธรรม์

รากศัพท์ 5

แผลงมาจาก กรรม

คำนาม

กรม

1. (โบราณ, ร้อยกรอง) กรรม

   อวยสรรพเพียญชนพิธีกรมเสร็จกำนนถวาย

   (ดุษฎีสังเวย)

รากศัพท์ 6

คำนาม

กรม

1. เหมือดโลด