ข้ามไปเนื้อหา

กระเดื่อง

จาก วิกิพจนานุกรม พจนานุกรมเสรี

ภาษาไทย

[แก้ไข]

การออกเสียง

[แก้ไข]
การแบ่งพยางค์กฺระ-เดื่อง
การแผลงเป็น
อักษรโรมัน
ไพบูลย์พับบลิชชิงgrà-dʉ̀ʉang
ราชบัณฑิตยสภาkra-dueang
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)/kra˨˩.dɯa̯ŋ˨˩/(สัมผัส)

รากศัพท์ 1

[แก้ไข]

คำนาม

[แก้ไข]

กระเดื่อง

  1. อุปกรณ์ชนิดหนึ่ง เป็นไม้ท่อนยาวปลายด้านหัวมีสากสำหรับตำข้าว ปลายด้านหางทำเป็นที่เหยียบเจาะรูที่ด้านข้างเยื้องไปทางปลายด้านหาง และมีไม้เป็นแกนสอดตรึงติดกับเสาหรือหลักให้หมุนได้ เมื่อเหยียบที่ข้างหางและกดลงหัวจะกระดกขึ้น เมื่อปล่อยเท้าหัวก็จะกระแทกลง
  2. เรียกเครื่องจักรนาฬิกาชิ้นหนึ่ง มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น ว่า กระเดื่อง

รากศัพท์ 2

[แก้ไข]

คำคุณศัพท์

[แก้ไข]

กระเดื่อง (คำอาการนาม ความกระเดื่อง)

  1. สูงขึ้น, โด่งดัง, ใช้ประกอบลักษณะของคุณงามความดี
    ชื่อเสียงกระเดื่อง
  2. แข็ง, กระด้าง, นิยมใช้เข้าคู่กับคำ กระด้าง เป็น กระด้างกระเดื่อง
    ยามเมื่อเจ้าเยื้องยุรยาตร ก็มิได้ย่างลงเหยียบดินกระเดื่องใด
    (ม. ร่ายยาว กุมาร)

รากศัพท์ 3

[แก้ไข]

คำกริยา

[แก้ไข]

กระเดื่อง (คำอาการนาม การกระเดื่อง)

  1. (ร้อยกรอง) แหนง, หมาง
    จะกระเดื่องใจเมื่อไปถึง
    (ขุนช้างขุนแผน)
  2. (ร้อยกรอง) กระดาก, นิยมใช้เข้าคู่กันเป็น กระดากกระเดื่อง
    ไป่กระเดื่องสะดุ้ง ฟูมฟาย
    (นิทราชาคริต)