กระเดื่อง

ภาษาไทย

การออกเสียง

• สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}: [krä˩.dɯ(ː)ä̃ŋ˨˩ ~ krä˧.dɯ(ː)ä̃ŋ˨˩]
• คำอ่านภาษาไทย:กฺระ-เดื่อง

รากศัพท์ 1

คำนาม

กระเดื่อง

1. อุปกรณ์ชนิดหนึ่ง เป็นไม้ท่อนยาวปลายด้านหัวมีสากสำหรับตำข้าว ปลายด้านหางทำเป็นที่เหยียบเจาะรูที่ด้านข้างเยื้องไปทางปลายด้านหาง และมีไม้เป็นแกนสอดตรึงติดกับเสาหรือหลักให้หมุนได้ เมื่อเหยียบที่ข้างหางและกดลงหัวจะกระดกขึ้น เมื่อปล่อยเท้าหัวก็จะกระแทกลง
2. เรียกเครื่องจักรนาฬิกาชิ้นหนึ่ง มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น ว่า กระเดื่อง

รากศัพท์ 2

คำคุณศัพท์

กระเดื่อง (คำอาการนาม ความกระเดื่อง)

1. สูงขึ้น, โด่งดัง, ใช้ประกอบลักษณะของคุณงามความดี

   ชื่อเสียงกระเดื่อง

2. แข็ง, กระด้าง, นิยมใช้เข้าคู่กับคำ กระด้าง เป็น กระด้างกระเดื่อง

   ยามเมื่อเจ้าเยื้องยุรยาตร ก็มิได้ย่างลงเหยียบดินกระเดื่องใด

   (ม. ร่ายยาว กุมาร)

รากศัพท์ 3

คำกริยา

กระเดื่อง (คำอาการนาม การกระเดื่อง)

1. แหนง, หมาง

   จะกระเดื่องใจเมื่อไปถึง

   (ขุนช้างขุนแผน)

2. กระดาก, นิยมใช้เข้าคู่กันเป็น กระดากกระเดื่อง

   ไป่กระเดื่องสะดุ้ง ฟูมฟาย

   (นิทราชาคริต)