ชา

ดูเพิ่ม: ชำ, ช้า, และ ช้ำ

ภาษาไทย

การออกเสียง

การแบ่งพยางค์		ชา
การแผลงเป็น อักษรโรมัน	ไพบูลย์พับบลิชชิง	chaa
	ราชบัณฑิตยสภา	cha
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล^{(คำอธิบาย)}		/t͡ɕʰaː˧/^{(สัมผัส)}
ไฟล์เสียง

รากศัพท์ 1

สืบทอดจากภาษาไทดั้งเดิม *ɟaːᴬ, จากภาษาจีนยุคกลาง 茶 (MC drae); ร่วมเชื้อสายกับภาษาจ้วง caz, ภาษาจ้วงแบบจั่วเจียง chaz

คำนาม

ชา

ชื่อ ไม้ต้น ขนาด เล็ก ชนิด Camellia sinensis (L.) Kuntze ใน วงศ์ Theaceae ขึ้น ตาม หุบเขาในเขตร้อน ใบ ใช้ชง เป็น เครื่องดื่ม, พายัพ เรียก เมี่ยง
ใบไม้หรือ ดอกไม้แห้งที่ใช้ชงน้ำเป็นเครื่องดื่ม
ชาดอกคำฝอย

ชาใบหม่อน

ชาตะไคร้
(น้ำ~) เครื่องดื่มที่ชงจากใบชา ใบไม้ ดอกไม้ ดัง กล่าว
ชื่อไม้พุ่ม หลายชนิดในหลายวงศ์ ใบเล็ก ที่ใช้เป็นปลูก รั้ว เช่น ชาข่อย (Acalypha siamensis Oliv. ex Gage) ในวงศ์ Euphorbiaceae, ที่นิยมปลูกเป็นไม้ดัด คือ ชาฮกเกี้ยน [Carmona retusa (Vahl) Masam.] ในวงศ์ Boraginaceae และ ชาใบมัน (Malpighia coccigera L.) ในวงศ์ Malpighiaceae, ชาปัตตาเวีย ก็เรียก
(ภาษาปาก, สแลง, ขำขัน) เหล้า

ลูกคำ

คำแปลภาษาอื่น

เครื่องดื่มน้ำชา

กรีก: τσάι (el) ก. (tsái)
กรีนแลนด์: tii
กาตาลา: te (ca) ช.
กาลิเซีย: té (gl) ช.
เกาหลี: 차 (ko) (cha)
คีร์กีซ: чай (ky) (çay)
จอร์เจีย: ჩაი (ชาอี)
จีน:*: จีนกลาง: 茶／茶 (zh) (chá)
ซูก: tī
ญี่ปุ่น: 茶 (ja) (ちゃ, cha)
ดัตช์: thee (nl) ช.
เดนมาร์ก: te (da) ร.
ตุรกี: çay (tr)
เตตุน: xá
เติร์กเมน: çaý
ทาจิก: чой (tg) (čoy)
ทิเบต: ཇ (ช)
ไทใหญ่: ၼဵင်ႈ (shn) (เน้ง), ၼမ်ႉၼဵင်ႈ (shn) (นั๎มเน้ง)
เปอร์เซีย: چای‎ (fa) (čây)
โปรตุเกส: chá (pt) ช.
ฝรั่งเศส: thé (fr) ช. (เต)
พม่า: လက်ဖက်ရည် (my) (ลก์ผก์รญ์)
ปีเยมอนเต: té ช.
ฟินแลนด์: tee (fi)
มาราเนา: sa
มาเลเซีย: teh, ca (ms)
มาวรี: tī
แมนจู: ᠴᠠᡳ (cai)
เยอรมัน: Tee (de) ช.
ละติน: thea ญ.
ลักเซมเบิร์ก: Téi ช.
ลาว: ຊາ (lo) (ซา)
สเปน: té (es) ช.
สวาฮีลี: chai (sw) กลุ่ม 9
สวีเดน: te (sv) ก.
อังกฤษ: tea (en) (ที)
อัสตูเรียส: té (ast) ช.
อาร์มีเนีย: թեյ (hy) (เท็ย)
อาหรับ: شَاي‎ (ar) ช. (ชาย)
อิตาลี: tè (it) ช.
อินุกติตุต: ᑏ
อุซเบก: choy (uz)
อุตซิตา: tè (oc) ช.
อุยกูร์: چاي‎ (ug) (ชาย)
เอสโตเนีย: tee (et)
แอฟริคานส์: tee (af)
ฮังการี: tea (hu)
ฮุนสริก: Scha ช.

รากศัพท์ 2

คำคุณศัพท์

ชา (คำอาการนาม ความชา)

อาการ ที่รู้สึก น้อย กว่า ปรกติ เนื่อง จาก เส้น ประสาท รับ ความ รู้สึก ถูก กด ถูก ตัด ขาด หรือ ถูก สารพิษ
มือชา

เท้าชา
(โบราณ) เรียก ปลา ที่จวน จะ ตาย อยู่แล้ว ว่า ปลาชา

รากศัพท์ 3

คำนาม

ชา

(โบราณ) เรียก ร้าน หรือ เรือ ที่ขาย เครื่องหอม ต่าง ๆ มี แป้ง และ น้ำหอม เป็นต้น

รากศัพท์ 4

ยืมมาจากภาษาเขมร ជា (ชา, “เป็น; สบาย, ไม่ป่วยไข้”) [เจีย]

คำกริยา

ชา (คำอาการนาม การชา)

(โบราณ, ร้อยกรอง) เป็น, ให้เป็น
มนตร์ชากรุงชนะ
(คำฉันท์ดุษฎีสังเวยกล่อมช้างของเก่า ฉบับหอพระสมุดวชิรญาณ พ.ศ. 2467)
สบาย, ดี
ลือชา

รากศัพท์ 5

คำกริยา

ชา

(โบราณ) หมาย ไว้, กำหนด ไว้, ใช้ประกอบ กับ คำ กฎ เป็น กำหนดกฎชา
เอามีดสับชาไว้ที่ประมาณส่วนกลางลำอ้อยในการเล่นค่องอ้อย
(โบราณ) สังกัด
แบ่งปันแผนกหมู่ชา
(พระอัยการบานแพนก)

ภาษาอีสาน

รากศัพท์

จากภาษาลาว ຊາ (ซา, “เอาใจใส่, ว่ากล่าว, บอกสอน, กำกับ”)

คำกริยา

ชา (คำอาการนาม การชา) (ซา)

เอาใจใส่, ถือสา มักใช้ในความปฏิเสธ
อย่าถือคนบ้า อย่าซาคนเมา

อ้างอิง

ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556, หน้า 372.