ข้ามไปเนื้อหา

ต่อ

จาก วิกิพจนานุกรม พจนานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก ตัวต่อ)
ดูเพิ่ม: ต.อ., ตอ, ตอฺ, ตอ่, ตือ, ตื้อ, และ ตื๊อ

ภาษาไทย

[แก้ไข]
ต่อ (แมลง)

การออกเสียง

[แก้ไข]
การแบ่งพยางค์ต่อ
การแผลงเป็น
อักษรโรมัน
ไพบูลย์พับบลิชชิงdtɔ̀ɔ
ราชบัณฑิตยสภาto
(มาตรฐาน) สัทอักษรสากล(คำอธิบาย)/tɔː˨˩/(สัมผัส)

รากศัพท์ 1

[แก้ไข]

สืบทอดจากภาษาไทดั้งเดิม *toːᴮ (ผึ้ง); ร่วมเชื้อสายกับภาษาคำเมือง ᨲᩬᩴ᩵ (ตอํ่), ภาษาลาว ຕໍ່ (ตํ่), ภาษาไทลื้อ ᦎᦸᧈ (ต่อ̂), ภาษาไทใหญ่ တေႃႇ (ต่อ̂), ภาษาจ้วง doq; เทียบภาษาเบดั้งเดิม *ɗawᴮꟲ²

คำนาม

[แก้ไข]

ต่อ

  1. ชื่อแมลงขนาดกลางถึงขนาดใหญ่หลายวงศ์ มีปีก 2 คู่ ลักษณะเป็นแผ่นบางใส ปีกคู่หลังเล็กกว่าปีกคู่หน้า ปากเป็นชนิดกัดกิน เอวคอดกิ่ว ตัวเมียมีเหล็กในสำหรับต่อยปล่อยน้ำพิษทำให้เจ็บปวดได้ บางชนิดอยู่อย่างโดดเดี่ยว แต่บางชนิดรวมกลุ่มเป็นฝูง ทำรัง ที่สำคัญได้แก่ วงศ์ Vespidae เช่น ต่อหลวง (Vespa cincta)

รากศัพท์ 2

[แก้ไข]

ร่วมเชื้อสายกับภาษาลาว ຕໍ່ (ตํ่), ภาษาคำเมือง ᨲᩬᩴ᩵ (ตอํ่), ภาษาไทลื้อ ᦎᦸᧈ (ต่อ̂), ภาษาไทดำ ꪔꪷ꪿ (ตํ่), ภาษาไทใหญ่ တေႃႇ (ต่อ̂)

คำกริยา

[แก้ไข]

ต่อ (คำอาการนาม การต่อ)

  1. เพิ่มให้ยืดออกไป
    ต่อเวลาออกไป
    ต่อหนังสือสัญญา
  2. เพิ่มให้ยาวออกไป
    ต่อเชือก
  3. ทำให้ติดกันเป็นอันเดียว
    ต่อสะพาน
  4. เชื่อมให้ติดต่อกัน
    ต่อคำ
    ต่อความ
  5. เอาวัตถุเช่นไม้มาประกอบเข้าเป็นรูป
    ต่อกรง
    ต่อเรือ
  6. เรียกเรือชนิดที่ทำด้วยไม้กระดานโดยนำมาต่อขึ้นเป็นรูปเรืออาศัยกงหรือมือลิงเป็นเครื่องยึด ตัวเรือป่อง หัวและท้ายเรือเรียวเชิดขึ้นตามส่วนเช่นเรือสำปั้น เรือบด เรืออีแปะ ว่า เรือต่อ
  7. ทำให้ติดอย่างไฟ
    ต่อไฟ
    ต่อเทียน
  8. ขอลดราคาให้น้อยลง
    ต่อราคา
    ต่อของ
  9. ท้าพนันโดยยอมลดเปรียบให้
    ต่อให้
  10. ฝ่ายเห็นว่าได้เปรียบเป็น ฝ่ายต่อ ฝ่ายเห็นว่าสู้ได้เป็น ฝ่ายรอง
  11. นำสัตว์เลี้ยงไปล่อสัตว์ป่าในคำว่า ต่อนก ต่อไก่

คำลักษณนาม

[แก้ไข]

ต่อ

  1. เท่าตัว, เท่าทุน
    กิน 2 ต่อ
    ใช้ 2 ต่อ
  2. ทอด
    ขึ้นรถ 2 ต่อ

คำกริยาวิเศษณ์

[แก้ไข]

ต่อ

  1. ออกจะ, น่าจะ, ท่าจะ
    มันต่อจะชอบกลเจ้ามณฑา
    (สังข์ทอง)
  2. ถัดไป, สืบไป, ติดต่อกันไป
    ต่อนี้ไป
    ต่อไป
    อ่านต่อ
    วิ่งต่อ
  3. เพิ่มขึ้น
    เรียนต่อ

คำคุณศัพท์

[แก้ไข]

ต่อ

  1. เรียกสัตว์เลี้ยงที่นำไปล่อสัตว์ป่า
    ช้างต่อ
  2. เรียกสิ่งที่เชื่อมเข้าด้วยกัน
    คำต่อ
    คำบุรพบทและคำสันธาน
    ข้อต่อ

คำบุพบท

[แก้ไข]

ต่อ

  1. เฉพาะ, ประจันหน้า
    ยื่นต่ออำเภอ
  2. เมื่อถึง
    มาต่อปีหน้า
  3. แต่ละ, ราย
    ต่อคน
    ต่อปี
  4. เทียบส่วนกัน
    3 ต่อ 1
  5. ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่ศิษย์เป็นการเฉพาะ
    ครูต่อหนังสือให้
    นักเรียนเพลงต่อเพลงให้ศิษย์
  6. เรียนวิชาบางอย่างจากครูเป็นการเฉพาะ
    นักเรียนไปต่อหนังสือกับครู
    ศิษย์ไปต่อเพลงกับครูเพลง

รากศัพท์ 3

[แก้ไข]

ร่วมเชื้อสายกับภาษาคำเมือง ᨲᩬᩴ᩵ (ตอํ่), ภาษาลาว ຕໍ່ (ตํ่), ภาษาเขิน ᨲᩳ᩵ (ตอ่), ภาษาไทลื้อ ᦎᦸᧈ (ต่อ̂), ภาษาไทใหญ่ တေႃႇ (ต่อ̂), ภาษาอาหม 𑜄𑜦𑜡 (ตอ̂); เทียบภาษาเขมร () หรือ ទរ (ทร), ภาษาจีนยุคกลาง (MC tuwH)

คำกริยา

[แก้ไข]

ต่อ (คำอาการนาม การต่อ)

  1. (ร้อยกรอง) รบ
    ซึ่งเจ้ามาต่อด้วยพ่อได้
    (รามเกียรติ์ ร. 1)